Çekya İhracat ve Müşteri Ziyareti
Türkiye, Avrupa Birliği (AB) ülkelerine ihracatını hızla artırmaya devam etmektedir. Bu ülkeler arasında, Çekya da Türkiye için önemli bir pazar konumunda bulunmaktadır. Son yıllarda Türkiye’nin Çekya’ ya ihracatı önemli bir ivme kazanarak artmaktadır. İhracat danışmanlığı sayesinde markanızın bu pazarda nasıl yer alabileceği hakkında da bilgiler vermeyi unutmadık.
Türkiye’nin Çekya’ ya ihracatında, hazır giyim, tekstil, gıda, makine ve otomotiv endüstrisi gibi birçok sektör yer almaktadır. Türkiye’nin Çekya’ ya ihracatı, iki ülke arasındaki güçlü ticari ilişkiler sayesinde son yıllarda artmıştır. Türkiye, Çekya’ya yapılan ihracatta önemli bir paya sahip olan ülkeler arasında yer almaktadır.
Türkiye’nin Çekya ‘ya ihracatındaki artış, Türk işletmelerinin Çekya pazarına daha fazla girmesi ve burada iş yapma fırsatlarını değerlendirmesi ile ilgilidir. İki ülke arasındaki ticari iş birliği, her iki ülke için de önemli fırsatlar sunmaktadır.
Türkiye’nin Çekya’ ya ihracatındaki artış trendi, önümüzdeki yıllarda da devam edeceği öngörülmektedir. Türkiye’nin, Çekya’da yer alan potansiyel müşterilerle bağlantı kurmak ve iş yapma fırsatları yaratmak için farklı sektörlerdeki işletmeleri teşvik etmesi beklenmektedir.
Bu yazımızda öncelikle Çekya’nın genel bilgilerinin incelemesinin ardından Çekya’nın ihracat ve ithalat süreçleri ve bu süreçlere Türkiye perspektifinden bakacağız. Son kısımda ise BM Dış Ticaret Danışmanlık ve Proje Geliştirme olarak Çekya’ da gerçekleştirdiğimiz saha operasyonlarındaki deneyimlerimizden yola çıkarak, Çekya’ ya yapılacak bir İhracat Saha Operasyonu nasıl olmalı kısaca onu aktarmaya çalışacağız.
GENEL TEKNİK BİLGİLER
1.Coğrafi ve Demografik Yapısı
Coğrafyasının karasal ve dağlık yapısının yoğunlukta olduğu bir ülke olan Çekya; Polonya, Almanya, Avusturya ve Slovakya’ya sınırları olan bir ülkedir. Bu karasal coğrafyası ülkeyi hizmetler, üretim ve yeniliklere dayalı ihracat temelinde yapılmaktadır. İklimi coğrafi konumundan ötürü ılımlı, yaz aylarında bile 20 dereceyi geçmemektedir. Ülkenin dünya çapında tanınan ürünleri; kristal, cam işlemeleri ve garnet taşıdır.
Türkiye’ye 1500 kilometre uzaklığında bulunan bu ülkenin tarihsel olarak Avrupa’nın çoğu ile bulunduğu ilişkilerin tersine Türkiye ile çok teması bulunmamaktadır ve dostça ilerlemişlerdir. Ancak Çekya ’da 4500 kadar Türk vatandaşı yaşamaktadır. Bu tarihsel etkilerin nüfusa yansıdığı ülkelerden biri olduğunu ve yüzyıllardır süregelen bu yansımaları günümüzde koruyabildiğini görüyoruz. Çoğunlukla sabit bir nüfusla ilerleyerek çok uzun yıllardır, 1980lerden itibaren 10 milyon kişi civarı ile demografik yapısını koruyor.
Günümüz nüfusu ise 10 buçuk milyondan oluşmaktadır. Nüfus yükselişi düşük seviyelerde olduğu gibi, bu nüfusun çoğunluğunun şehirde yaşaması, aktif insan yoğunluğunu yükselttiğini söyleyebiliriz. İşgücünün %60’ı hizmetler sektöründe, %37,5’luk bir dilimi endüstri ve %2,5’luk dilimi ise tarım oluşturmaktadır. Endüstri sektöründe yüksek teknoloji mühendisliği, elektronik, otomotiv ve makine yapımı, çelik üretimi, ulaşım ekipmanları üretimi, kimyasal ürün üretimi ve ilaç üretiminin yoğunlukta olduğunu görüyoruz. İşsizlik oranı ise %2,8 ile Avrupa Birliği üyeleri arasındaki en düşük işsizlik oranına sahip olması, ülkeyi prestijli kılan özelliklerden birisidir.
Ekonomi
Çekya Avrupa Birliği üyesi olup, Euro para birimi yerine kendi para birimini kullanan sayısı az üyelerden biridir. Kendi para birimlerini kullanıyor olmaları yatırım ve işçilik maliyetlerinin daha uygun olmasına sebep olduğu için ülke için avantaj sağlamaktadır. Avrupa’nın gelişmiş ekonomileri içerisinde sayılmakta olup dünya içerisinde 48. büyük ekonomidir. Avrupa Birliği’nin, yani 150 milyonluk bir pazarın tam ortasında yer alması Çekya’nın işçilik maliyetleri konusunda vergide avantajlı olduğunu görüyoruz. Şirket kurmak ve işletme maliyetinin hitap ettiği diğer pazarlara göre daha hesaplı ve uyguna gelmesi ülkeyi ekonomik açıdan daha avantajlı hale getirmektedir. Gayri safi milli hasılası 2021 yılında, 281,8 milyar dolardır. Kişi başına düşen gelir ise yine 2021’de 26 bin dolar civarındadır. Çekya’nın 2021’deki cari açığı %8’i oluşturmaktadır. İhracat danışmanlığı hizmetimizin içinde Çekya pazarına yönelik detaylı bir pazar araştırması raporuna sahip olacaksınız. Bu rapor size ekonomik ve sosyal tüm verileri bir kategori halinde sunmaktadır.
İhracat-İthalat
Çekya ekonomisi çoğunlukla dış ticaretine göre şekillenmekte ve güçlenmektedir. Gayri safi milli hasılasının %2,7’sini ise yabancı yatırımlar oluşturmaktadır. Coğrafi konumunun da etkisiyle yabancı sermayenin içeri girmesi, ülkenin büyümesini ve kriz aşamalarını sağlıklı geçirmesini sağlamıştır. Ancak, pandemi dolayısıyla ihrcat istatistikleri kesintiye uğramış ve arz düşüklüğü sebebiyle hala pandemi öncesi seviyeye getirememektedirler. Rusya-Ukrayna savaşından da etkilenen Çekya’nın belirsizlik içerisinde enflasyon artışı ve yatırım düşüklüğü ile savaştıklarını görülmektedir. Çekya’nın en çok ithalat ve ihracat yaptığı ülke Almanya’yken, Türkiye ile ilişkileri hem ithalatta hem ihracatta aynı sırada bulunmaktadır.
Çekya’ya ihracat yapmak için gerekli belgeler:
- Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi (ETGB)
- Ticari Fatura
- Yurt dışı kargo teslimat belgeleri
- TR Dolaşım Belgesi
- 1 Dolaşım Belgesi
- EUR-MED Dolaşım Sertifikası
Çekya’da ambalajın etiketinde, ambalajın üretildiği malzemenin tipi, yeniden kullanım ve geri dönüşüm durumuna ait bilgiler yer almalıdır. Etiketlenmesi gereken ambalajlama ve etiket formatı çeşitli kararlarla hukuki düzenlemeye tabi tutulmuştur. Ambalaj üreticileri, ithalat ve ihracatçıları, ilgili makamlara sunacakları yıllık raporlarında üretilen, ithal veya ihraç edilen paketleme malzemesinin miktarını, yapıldıkları malzemeleri belirtmek durumundadır. Benzer şekilde, ambalajlı ürün satan şirketler, kullanıcılara ambalajın kendisi ve atığı (geri alınması, toplanması, yeniden kazanılması, dönüştürülmesi, atılması vb.) konusunda bilgi sağlamak zorundadır. ISO kalite normları 9000 serisi kaliteyi garantileyen ve rekabet faktörünü ön plana çıkaran bir uygulamadır. AB teknik mevzuatı gereğince bazı sanayi ürünlerinin AB ülkelerine ithal edilebilmesi CE işareti aranmaktadır. Ürünlerin, CE işaretli olarak piyasaya sunulmasından üretici sorumludur. Ancak, eğer üretici ya da üreticinin yetkili temsilcisi Avrupa Birliği içinde değilse, bu sorumluluğu ithalatçı yerine getirmek zorundadır. Yani, ithalatçı ithal ettiği ürünlerin AB normlarına uygun olduğunu garanti etmelidir.
Gerekli belgeler konusunda daha fazla bilgi almak isterseniz ihracat danışmanlık hizmet hizmeti sağlayan danışanlarımız tarafından hazırlanmış ihracatta kullanılan belgeler videomuza göz atabilirsiniz.
Lojistik ve Belgelendirme
Çekya’nın Almanya ve Rusya’ya olan coğrafi konumları Avrupa ile ihracatımızda kolay erişim sağladığı için bizim için fırsat yaratan bir ülkedir. Lojistik açısından Çekya’nın karayolu, havayolu, denizyolu, proje taşımacılığı ve ek olarak hızlı kargo seçeneği bulunmaktadır. Ülkede, 19’u uluslararası olmak üzere toplam 90 adet havaalanı bulunmaktadır. Prag’da ve Rudna’da deniz limanlarına sahiptir. Çekya’da iç sular taşımacılıkta kullanılmakta ve nehirlerde yük taşınabilmektedir. Ancak Türkiye ile çoğunlukla karayolunu tercih etmektedir. Karayollarının toplam uzunluğu 55,6 bin km’yi bulmaktadır ve sadece 633 km’si otobandır. Genel olarak, karşılıklı yük taşımacılığında, Türk taşımacıların kullanımı için verilen geçiş belgelerinin yetersizliğinden ziyade, geçiş güzergahındaki ülkelerde özellikle de Macaristan geçişindeki keyfi uygulamalar, maliyetleri artırıcı bir unsur olarak ön plana çıkmaktadır. Ürünlerin lojistik yol güzergahı İstanbul çıkışlı olmak üzere; Bulgaristan-Sırbistan-Macaristan-Avusturya üzerinden Çekya’ya ulaştırmaktadır.
Türkiye-Çekya-Türkiye Karayolu Nakliye için gerekli evraklar;
- Tır Karnesi
- CMR Belgesi
- FİATA Tesellüm Belgeleri
- Nakliyeci Makbuzu
Tır Karnesi ’ne sahip olan tırlar, ürünlerin teslim ve gümrük aşamalarında daha az prosedürle ve daha hızlı nakliye hizmeti verebilmektedir. CMR Belgesi aslında CMR Anlaşması sonucu oluşan, diğer bir adıyla Karayolu Taşıma Belgesi olarak bilinmektedir. FİATA Tesellüm Belgeleri ise 150 ülkede kabul gören, aracı tarafından teslim alınan ve karşılığında verilen belgedir.
AB’nin gümrük birliği politikası sözleşmeye dahil devletlerin veya devlet gruplarının ithalatı, belirli şartlar altında, tercihli gümrük tarifeleri uygulanmasını sağlar. Tercihli gümrük politikaları, bireysel anlaşmalarla belirlenen ülkelerden gelen orijinal formu belgesi ibraz edilen ürünler için geçerlidir. AB üyesi devletler AB düzenlemeleri ile öngörülen dışındaki üçüncü ülkelere herhangi bir kısıtlama veya yasakları uygulayabilmektedir. İthal edilen malların gümrük değerinin fiyat olarak Dünya Gümrük Örgütü ilkeleri doğrultusunda (WCO) belirlenmektedir. AB gümrük bölgesine ihracatla satılan mallar için ödenen para birimi Çek kronu olmalıdır. İkincil maliyetler ise – örneğin navlun, sigorta veya lisans ücretleri gibi – fiyata dahil değildir, onlar mallar için ödenen fiyata eklenmesi gerekir. Değere göre gümrük değerinin yüzdesi alınarak belirlenmektedir. Örneğin birim başına veya kg başına veya ikisi birlikte değerlendirilerek belirlenmektedir. Değerlendirilen gümrük vergisi yükümlü tarafından ödenmiş ya da güvence altına alınmış olması gerekir. Güvence altına alınanlar ise anlaşmadan sonra 10 gün içerisinde ödenmesi gerekmektedir. Mallar ekonomik rejimlere ulaştığı zaman, gümrük yetkilileri %10 üzerinde kefalet olarak gümrük vergisi talep edebilmektedir. 1 Ocak 2008 yeni AEO (yetkilendirilmiş ekonomik operatör) statüsü AB’de uygulamaya konmuştur. AB’de yerleşik bir şirket iç gümrük idaresine gerekli belgeleri sunduktan sonra AEO statüsü edinebilmektedirler. Bu durum, diğer AB Üye devletlerinin gümrük idareleri ile iletişimi kolaylaştırmaktadır. AEO sertifikasının yararı gümrük tasfiye esnasında gerekli bilgi miktarını, gümrük kontrollerini ve kontrol memurlarının sayısını azalttığı gibi iş tutanaklarını hem AB üye ülkeleri hem de AB üyesi olmayan ülkeler için daha güvenilir hale getirmektedir. Çekya ürün standartlarını AB normları ile uyumlu hale getirmiştir. Ancak ihracat danışmanlığı hizmeti ile bu belgelerin listesini aklınızda tutmanıza gerek yok.
Çekya’nın 2020 ve 2021 yıllarında en çok ihracat yaptığı fasıl ve fasılların 3 kategoride yoğunlukta olduğunu görmekteyiz. Tabloda da göründüğü üzere, ürünlerin Çekya, Türkiye ve dünyaya olan ihracatları milyon dolar üzerinden karşılaştırılmaktadır.
| Ürün kodu | Ürün adı | Çekya’nın Türkiye’ye ihracatı | Türkiye’nin dünyadan ithalatı | Çekya’nın dünyaya ihracatı | ||||
| 2020 | 2021 | 2020 | 2021 | 2020 | 2021 | |||
| ‘HEPSİ | Tüm ürünler | 2.333.157,00 | 2.356.571,00 | 219.514.373,00 | 271.422.758,00 | 192.307.380,00 | 227.160.991,00 | |
| ’87 | Motorlu kara taşıtları; traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça ve aksesuarları | 1.015.103,00 | 905.108,00 | 15.291.564,00 | 15.594.819,00 | 36.357.758,00 | 40.850.589,00 | |
| 8703 | Binek otomobilleri ve insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar | 794.223,00 | 605.754,00 | 7.928.656,00 | 6.728.683,00 | 20.687.720,00 | 23.447.210,00 | |
| ’84 | Nükleer reaktörler, kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; bunların aksam ve parçaları | 471.797,00 | 469.336,00 | 25.271.976,00 | 30.965.405,00 | 38.675.933,00 | 43.085.306,00 | |
| 8471 | Otomatik bilgi işlem makinaları ve buna ait birimler | 119.685,00 | 144.250,00 | 2.449.946,00 | 2.884.633,00 | 14.380.448,00 | 14.957.468,00 | |
| ’85 | Elektrikli makina ve cihazlar ve bunların aksam ve parçaları; ses kaydetmeye ve kaydedilen sesi tekrar vermeye mahsus cihazlar; televizyon görüntü ve seslerinin…. | 280.973,00 | 323.379,00 | 17.139.594,00 | 19.966.226,00 | 37.423.622,00 | 42.100.194,00 | |
| 8536 | Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devrelerinin anahtarlanmasına veya korunmasına… | 56.186,00 | 78.847,00 | 1.134.975,00 | 1.326.868,00 | 2.889.953,00 | 3.772.592,00 | |
Kaynak: TradeMap
Bu üç ürünün Çekya’nın Türkiye ve dünya ile ihracat ve ithalat ilişkileri yukarıdaki tabloda verilmiştir. Tabloya göre, Çekya’nın 2020 ve 2021’de Türkiye’ye tüm ürünleri değerlendirdiğimizde yaptığı ihracat, tüm dünyaya yaptığı ihracatın %1’ini oluşturmaktadır. Türkiye’nin ise tüm dünyadan yaptığı ithalatların %0,8’i Çekya’dan gelmektedir. 2021 yılında 4,3 milyar dolara ulaşarak Çekya, Türkiye’nin 26. büyük ticaret ortağı haline gelmiştir. Çekya’nın ithalatında da en önemli rol oynayan fasıl otomatik bilgi işlem makinaları ve karayolu taşıtları için aksam ve parçalardan oluşmaktadır. Bunların ihraç ettikleri ürünlerle bağlantılı olduğunu da görmekteyiz. İhraç etmek için ithal ettiğinden dolayı ekonomisinin stabil ve etkili bir şekilde büyüdüğünü görmekteyiz.
Kaynak: World Bank
Türkiye ile ticaret ilişkilerinde 2004’ten sonra hızlı bir artış görülmektedir. Bunun sebebi Çekya’nın Avrupa Birliğine girişi ve Gümrük Birliği’nin tesis edilmesidir. Gümrük Birliği tesisi, ticareti yapılan malların serbest dolaşımda olmasını ve o malların taraflar arasında gümrük vergisi ve miktar kısıtlamalarının kaldırılması ve Ortak Gümrük Tarifesi uyumu ile güvence altında olmasını sağlamaktadır. Gümrük Birliği, iki ülke arasındaki ticarette, gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve miktar kısıtlamalarıyla, her türlü eş etkili tedbirin kaldırıldığı ve ayrıca, birlik dışında kalan üçüncü ülkelere yönelik olarak da ortak gümrük tarifesinin uygulandığı bir ekonomik entegrasyon şekli olarak tanımlanmaktadır. 2021 yılında Çekya ile Türkiye arasında karşılıklı ekonomik, ticari ve yatırım ilişkilerinin ele alınması maksadıyla tesis edilen Ortak Ekonomi ve Ticaret Komitesi (JETCO) Kurucu Anlaşması’nı imzalamıştır. Aynı zamanda Çekya ile Türkiye arasında Hava Ulaştırma Anlaşması bulunmaktadır, bu da iki ülke arasında hava ulaşımını mümkün kılan bir anlaşmadır. Çekya ürünlere ihracatta %20’ye yakın vergiler uygulanmaktadır. Çekya’daki vergi politikası diğer Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile benzerdir. Çekya’da KDV Oranı %21, Kurumlar Vergisi %19, Bireysel Gelir Vergisi %15’tir. Türkiye ile Çekya arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması da iki ülkeyi vergi açısından avantajlı kılmak adına imzalanmıştır. İki ülkenin imzaladığı bu anlaşma aradaki ticareti ve ilişkiyi güçlendirmiştir.
Türkiye ile aralarındaki ticaretin çoğunlukla otomobil, makine ve mekanik parçalar, elektrikli cihazlar, ses kaydedici ve televizyon parçaları, örme giyim eşyası ve aksesuarları ve plastik ve mamulleri ile gerçekleşmektedir. 2021 yılında Türkiye’nin ihracatı 1,6 milyar dolara ulaşmış olup en çok ihraç edilen ürün otomobillerden oluşmaktadır. Aynı yıl ithalatımız ise 2,7 milyar dolardır ve bu ithalatın en önemli kısmı da yine aynı şekilde otomobillerden oluşmaktadır. Bu ticaretin her sektör açısından artış göstermesine rağmen, örme giyim eşyası ve aksesuarları yıllık ortalama %23 büyüme ile son 5 yılın en çok artış gösteren sektörü olmayı başarmıştır. Bu yükselişin yıldızı olmayı başaran tekstil alanında yaratılacak olan iş birlikleri hem Türkiye’nin ihracat gelirleri hem de Çekya’nın tekstil ürünlerinin dağıtımında Batı Avrupa’ya düşük maliyet uygulayabilmesi iki ülke için de yarar sağlayacaktır. 2021 yılında, Türkiye’nin Çekya ’ya en çok ihraç ettiği ürün olan otomobilin ise yıllık ortalama %5 büyüme ile en az artışı gösteren sektör olduğunu görmekteyiz. Gümrük İdaresi’nden geçmeden önce belirli şartları yerine getirmesi gereken ürünler evcil hayvanlar, süt tozu ve konserve ürünleri, para, kürk ve deri ürünleri, kimyasallar ve radyoaktif malzemeleridir. Bu ürünlerin listesini ihracat danışmanlığı aldığınız şirketten isteyebilirsiniz. Ülkeye ithal edilemeyen mallar ise uyuşturucu maddeler, ateşli silahlar, patlayıcılar, et ve süt ürünleri, nesli tükenme tehlikesi altındaki hayvanlar ve tükenmekte olan bitkilerdir.
Kaynak: Ticaret Bakanlığı – Çekya Ülke Profili
- Çekya’nın 2002-2022 Eylül arasında Türkiye’ye yatırım miktarı 655 milyon dolardır. Türkiye’de 86 adet Çekya sermayesine sahip şirket bulunmaktadır. Çek firmaları yatırımlarını enerji sektörüne yoğunlaştırmıştır ve ilaç sektöründe de firmalar bulunmaktadır. Türkiye’nin aynı dönemde Çekya ‘ya doğrudan yatırımı 21 milyon dolardır ve aynı zamanda 98 Türk firmasının Çekya’da işlevselliğini sürdürmektedir. Sektörel bazda baktığımızda bu firmaların büyük bir çoğunluğu fast-food, turizm, tekstil ve hediyelik eşya sektörlerinde faaliyet göstermektedirler ve esnaf işletmesi niteliğinde işleyişlerini sürdürmektedirler. Türkiye 2019 yılında Çekya’da en fazla tercih edilen turizm destinasyonu konumuna yükselmiş, yaklaşık 311 bin Çek turist ülkemizi ziyaret etmiştir. 2022 Ekim ayı itibariyle de yaklaşık 285 bin Çek turist ülkemize gelmiştir. Turizmin güçlü akışının kuvvetlendirilmesi adına iki ülke arasında Turizm İş birliği Anlaşması imzalanmıştır.
İHRACAT Müşteri Ziyareti
Saha ziyaretleri ihracatın sürdürülebilirliği açısından en önemli noktalardan biridir. Masa başında yaptığımız araştırmaların ve çalışmaların sağlamasını yapabileceğimiz, telefon, e-posta veya video konferans aracılığıyla iletişim kurduğumuz müşterilerimizle yüz yüze tanışma fırsatı yaratarak birbirimizi daha iyi tanıyabileceğimiz, karşılıklı güven yaratabileceğimiz bir fırsattır. İhracat danışmanlığı alan danışanlarımızın yurtdışı müşteri ziyaretlerini bizzat planlıyoruz ve arzu ederlerse bu seyahatlerde onlara eşlik ediyoruz.
Peki Çekya ’ya saha ziyareti yaparken nasıl hazırlanmalıyız, nelere dikkat etmeli ve süreci nasıl yönetmeliyiz? Bu bölümde BM Dış Ticaret Danışmanlık ve Proje Geliştirme olarak gerçekleştirildiğimiz Çekya Saha Operasyonundaki deneyimlerimizden yola çıkarak sizlere Çekya Saha Operasyon süreçleri hakkında bazı noktaları aktarmış olacağız.
1.Hazırlık
Eğer firmanız için Çekya’ya seyahat planı yapıyorsanız, öncelikle ürünlerinizin Çekya’da potansiyel bir pazar olup olmadığını da araştırmanız gerekmektedir. Sonrasında hedeflediğiniz müşteri tiplerini belirlemeniz gerekmektedir. Bu araştırmalarınızı tamamlamanın ardından gitmeden önce mutlaka firma görüşmeleri ayarlamanız ziyaretlerinizi kolaylaştırmada işinize yarayacaktır. Bu sayede müşteri tiplerinizi belirleyerek, hedeflerinizi netleştirerek ve görüşmelerinizi planlayarak iş gezinizi daha verimli hale getirmiş olacaksınız. İhracat danışmanlığı hizmeti ile çalıştığınızda bu hazırlık aşamaları ile zaman kaybetmeyin ve üretime odaklanın.
Burada dikkat etmeniz gereken en önemli nokta belirlediğiniz hedef müşteri tipleri için firma araştırması yaparak firma ismi, web sitesi, adres, e-posta, telefon numarası ve yetkili kişiyi mutlaka listelemek olmalıdır. Listenizdeki firmaların adreslerini Google Haritalar üzerinden Çekya Saha Ziyareti adında bir yerler dosyası oluşturarak haritada işaretleyebilir böylelikle ziyaretinizi kolaylaştırabilirsiniz. Bu haritaya biraz uzaklaştırarak baktığınızda, listelediğiniz firmalar nerede çoğunluktaysa konaklamayı ona uygun bir lokasyonda organize edebilirsiniz.
2. Konaklama-Ulaşım
Konaklama için günlük 50-100 Euro arasında değişen bir bütçeyle, çok sayıda uygun otel, hostel veya Airbnb bulabilirsiniz. Konaklayacağınız yerin, ziyaret edeceğiniz firmalara yakınlığı bir miktar önem taşısa da Prag’da ulaşım oldukça kolay sağlanmaktadır. Geniş bir metro ağı, çok sık kalkan ve saatleri hiç şaşmayan otobüsler, şehrin göbeğinden geçen tramvaylar ulaşımı bizim için daha az yorucu hale getirmektedir. Hatta uçaktan indikten sonra havaalanı çıkışında harita temin edebileceğiniz bilet satış ofisi bulunmakta, biz o harita sayesinde randevu aldığımız tüm firmalara ve turistik bölgelere kolayca ulaşım sağlamanız mümkündür.
Gezi ve Yeme İçme
a.Cafe Slavia
Ulusal Tiyatro binasının yanında, Nehrin karşısındaki Prag kalesini izleyebileceğiniz 1884’ten beri varlığını sürdüren şık bir kafe. Nazım Hikmet’in mekânı olarak bilinen Cafe Slavia’dan içeri girdiğinizde duvarlarda yer alan Nazım Hikmet portrelerini göreceksiniz. Nazım Hikmet’in Prag şiirlerini bu mekânda yazdığı söylenir. Cafe Slavia’da manzara eşliğinizde kahvenizi içebilir, şarap eşliğinde yöresel akşam yemeği yiyebilir ve müthiş tatlılarını tadabilirsiniz. İhracat danışmanlığı hizmeti sağlarken siz değerli markaların müşteri ziyaretleri sırasında biraz eğlenmeleri ve dinlenmeleri içinde küçük bir gezi planladık.
b.Black Angel
Bar, 1930’ların sözde “meyhane” tarzında inşa edilmiş olup, burada her kesimden insan, zor bir iş gününden sonra bir bardak iyi içkiyle morallerini yükseltmek için arkadaşları ve tanıdıklarıyla buluşurlardı. O zamanlar alkol tamamen ve anlaşılmaz bir şekilde yasaktı.
Bu nedenle Black Angel’s Bar, Prag Eski Şehir Meydanı’ndaki U Prince Hotel’in (resmi adıyla “U Černého Anděla”) Gotik mahzeninde yer almaktadır. Baristaları oldukça başarılı ve harika kokteyller hazırlanıyor. Bu mekâna bayılacaksınız ancak mekanın bir kuralı var fotoğraf çekmek yasak.
c.Malostranský Hostinec
Restoran, Prag’ın Eski Kent bölgesinde, Küçük Şehir Meydanı’nda yer almaktadır. Yerel lezzetleri deneyebileceğiniz oldukça zengin bir menüsü ve harika şarapları var. Bu mekânda başlangıç çorbanızı çekinmeden önerebilirim ‘’Goulash Soup’’. Kapaklı bir kâse şeklinde gelen ekmeğin içerisinde sıcacık etli ve baharatlı bir çorba. Prag’ın kış soğuğunda insanı kendine getiriyor.
3.Firma Ziyareti
Görüşmeyi planladığınız firmalara gitmeden önce mutlaka teyitleşmiş olmanız, gün ve saati mutlaka belirlemiş olmanız gerekmektedir. Çekya’da firmaları çat kapı ziyaret etmek veya gitmeden birkaç saat önce bilgilendirmek kötü bir algı yaratacak, belki de reddedileceksinizdir. Teyitleştiniz, görüşme günü ve saati geldi, mutlaka sizi ve firmanızı tanıtacak argümanlar götürmeniz gerekmektedir Kartvizit, broşür, katalog veya mümkünse eşantiyon ürünler götürebilirsiniz. Kataloğunuz hacim olarak çok yer kaplıyorsa veya ağırsa yanınızda dijital ortamda sunumunu yapabileceğiniz bir tablet veya laptop götürebilirsiniz. Bunun yanında Türkiye’den onlar için götüreceğiniz küçük yöresel hediyeler, karşı tarafta olumlu bir izlenim yaratacaktır. Türkiye’de hiç bir danışman şirketin sağlamadığı bir hizmet modeli ile çalışıyoruz. Yurtdışı müşterilerinizi ihracat danışmanlığı modelimiz ile aktif ziyaret ederek müşteri ilişkileri yönetiminizi müşterileriniz için en verimli haline ulaştırıyoruz.
Bir diğer nokta, Çekya’nın genelinde İngilizce konuşma oranı düşük olsa da kurumsal firmalarda İngilizce konuşma oranı oldukça yüksektir, yetkin İngilizce konuşabiliyor olmanız veya yanınızda çeviride size yardımcı olabilecek birini bulundurmanızı öneririz. Ayrıca görüşmeye gittiğiniz firmada muhtemelen çok fazla departmanlaşma görecekseniz ve toplantıya teknik (eğer gerekliyse), pazarlama, satış, satın alma, yönetici gibi konuyla ilgili yetkililer dahil olacaktır ve yönelttiğiniz soruları bizzat muhatabınız yanıtlayacaktır. Amatör görünmemek ve konu bütünlüğünde sıkıntı yaşamamak adına gitmeden önce konu başlıklarınızı ve sorularınızı dikkatli hazırlamanızı öneririz.
Ziyaretinizin daha verimli geçmesi için, ziyaretinizi sektörünüzle alakalı fuarın bulunduğu bir tarihe denk getirebilir veya Almanya, Polonya, Slovakya ve Avusturya gibi sınır ülkelere çok kısa sürede otobüs veya tren kullanarak geçebilirsiniz. Biz Çekya seyahatimize, Almanya’yı da ekleyerek otobüs ile 4 saatte Berlin’e ulaştık. Biletimizi gidiş-dönüş aldığımız için gidiş biletimiz 40 Euro’ya, dönüş biletimiz ise 4 Euro gibi bir fiyata denk geldi. Ayrıca otobüs ve tren sefer saatleri sık olmaktadır.
Biz Çekya özelindeki görüşmelerimizi ve ziyaretlerimizi ağırlıklı olarak Prag bölgesinde gerçekleştirdik. Ziyaret tarihimizi belirlerken bizim için önemli olan bir fuarın tarihini dikkate aldık. Hem turistik hem de ticari açıdan oldukça verimli bir seyahat oldu. Sizlerde bir fikir yaratabileceğini düşünerek deneyimlerimizi ve önerilerimizi sizlerle paylaşmak istedik.
SON OLARAK
Görüldüğü üzere Türkiye’nin Çekya’ya ihracatı, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin geliştirilmesine katkı sağlamaktadır. İhracat danışmanlığı Çekya ve diğer avrupa ülkelerine olan ihracat hacminizi maksimize etmek ve devamlılığını sağlamak için var. Özellikle son yıllarda Türkiye’nin Avrupa Birliği ile olan gümrük birliği anlaşması, Türkiye’nin Çekya’ya ihracatının artmasına olanak sağlamıştır. Türkiye’nin Çekya’ya ihracatında önümüzdeki dönemde de artış trendinin devam etmesi beklenmektedir.
Eğer Çekya ilgili ürün grubunuz için hedef pazarlarınızdan biriyse mutlaka sahada tecrübeli bir ekip ile çalışmanız gerekmektedir. Çekya’ya ihracat yapmak veya var olan ihracatınızı arttırmak istiyorsanız bu sahada deneyimi ve ilgili sektörlerde çalışmış BM Dış Ticaret Danışmanlık ve Proje Geliştirme’nin İhracat Danışmanlığı veya Özerk İhracat Departmanı hizmetlerinden yararlanabilirsiniz. Profesyonel ekibimiz ile sunduğumuz Sürdürülebilir İhracat Çözümlerimiz ihracat serüveninizde size pusula görevi görecektir. Siz de bu hizmetler hakkında detaylı bilgi almak istiyorsanız bizlere iletişim kanallarımız üzerinden ulaşabilirsiniz.
