İHRACAT NEDİR? İHRACAT ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
İhracat Nedir?
İhracat, bir ülkenin içerisinde üretilen mal veya hizmetlerin döviz cinsinden satışını temsil eden ve bu şekilde ülkeye para akışı sağlayan bir sektördür. İhracat nedir, bir ülkenin dış pazarlarda satılan ürün ve hizmetlerin toplam değeridir. Bu değer, ülkenin dış ticaret dengesinde yer alır ve ekonomik gücün ve rekabet gücünün bir göstergesi olarak kabul edilir. İhracat, ülkedeki üreticilerin ve işletmelerin dünya pazarlarında ürünlerini ve hizmetlerini sunma fırsatı sunar ve ekonomik büyümeye yardımcı olmaktadır.
Ülke ekonomisi açısından oldukça önemli olan bu alanda çalışmak, dış pazarlara ulaşımı ve karlılığı açısından oldukça verimlidir. Fakat aynı zamanda fazlasıyla planlı olmayı ve iyi bir fizibilite çalışmasını gerektirir. İhracat sektörü; güç, zaman ve para ihtiyacını da sürekli olarak barındırmaktadır.
Peki, kısaca tanımı yaptığımız ihracatın çeşitleri nelerdir?
İhracat Çeşitleri Nelerdir?
İhracat sürecinde bilmemiz gereken en önemli konulardan biri yapılacak ihracatın hangi usulde hangi ülkeye gönderileceğidir. Bununla birlikte ihraç edeceğimiz ürünü de iyi tanımalı ve ihracatı açısından ne gibi prosedürlere tabi tutulacağını da bilinmelidir. Bu sayede yanlış uygulamalarla zaman ve para kaybının önüne geçebilmektedir. Bu kaybı önlemek için ihracat danışmanlığı hizmeti veren danışmanlık firmaların getirdikleri Profesyonel İhracat bakış açısı, ihracatı sürdürülebilir kılmak adına tercih edilecek bir yöntemdir. Sektöre hâkim ve profesyonel bir bakış açısıyla BM Dış Dış Ticaret Danışmanlık ve Proje geliştirme olarak sunduğumuz Özerk İhracat Departmanı hizmeti ile baştan uca tüm ihracat süreçlerini yönetir ve ihracatınızı sürdürülebilir kılmaktayız.
İhracat çeşitlerini 3 farklı grupta toplayabiliriz:
- Gerçekleştirilen işlemlere göre,
- İhracatın yapılacağı ülkeye göre,
- İhracata konu olan ürüne göre,
1. Gerçekleştirilen İşlemlere Göre İhracat Çeşitleri
a. Özellik arz etmeyen ihracat nedir; ihracı yasak veya ön izne tabi ürünler ve yine ihracı kayda bağlı ürünler listesinde olmayan temel gümrük prosedürlerinin uygulandığı ihracat çeşididir. Özellik arz etmeyen ihracat, bir ülkenin ihracatı sırasında ihraç edilen ürün veya hizmetlerin özelleştirilmemiş veya özelleştirilmeden satılmasıdır. Bu tür ihracat ürünleri genellikle standart veya genel kalitede ve birçok farklı ülkede bulunabilen aynı tür ürünlerdir. Örneğin, standart bir malzeme, makine veya yedek parça gibi ürünler özellik arz etmeyen ihracat örnekleridir.
b. Kayda bağlı ihracat nedir; Kayda Bağlı İhracat Listesi içerisinde yer alan malların ihracatının yapıldığı işlemdir. Bu işlemi gerçekleştirebilmek için ihracatçının ihracatçı birliklerine müracaat ederek kayıt meşruhatı almaları gerekir. Bu gibi detaylara hâkim olabilmek ve bu süreçte bir ihracat danışmanlığı firmalarından destek almak sorunsuz ilerlemenizi sağlayacaktır. Kayıtlı İhracat, bir ülkenin dış ticaret idaresi tarafından belirli prosedürlere veya yasal şartlara uymak zorunda olan ihracat sürecidir. Bu süreçte, ihraç edilen ürünlerin türü, miktarı ve hedef pazar gibi ayrıntılar belirli dokümanlarla kaydedilir ve ülkenin dış ticaret idaresi tarafından denetlenir. Kayıtlı ihracat, ülkenin dış ticaret dengesini ve vergi mükellefiyetlerini takip etmek amacıyla uygulanır ve ülkenin ekonomik güvenliğini koruyan yasal düzenlemeler uygulanır.
c. Konsinye ihracat nedir; ihraç ürününün kesin satışının daha sonra yapılmak koşuluyla gümrük sınırları dışına çıkartılmasıyla gerçekleştirilir. Konsinye İhracat, bir ülkenin dış pazarlardaki bir müşteri veya satıcı aracılığıyla ürünlerini satmasıdır. Bu tür bir ihracat süreci, üretici veya satıcının ürünlerini dış pazarlarda bir müşteri veya satıcıya konsinye olarak vermesiyle gerçekleşir. Konsinye satıcısı, ürünlerin satışından sorumludur ve üreticinin veya satıcının ürünlerinin müşterilere sunulmasına yardımcı olur. Konsinye ihracat, üreticiler ve satıcılar için pazarlama ve satış maliyetlerini azaltma fırsatı sunar ve dış pazarlarda daha iyi tanınma fırsatı sağlar.
d. İthal edilmiş malın ihracı; ithal edilmiş ve vergileri ödenmiş yabancı menşeli malların ihracına denir. İthal Edilmiş Malın İhracı, ülkesine ithal edilen bir ürünün daha sonra aynı ülkenin dış pazarlarda satılmasıdır. Bu süreçte, ithal edilen ürün, ülkesindeki bir işletme tarafından depolanır, değerlendirilir veya değiştirilir ve daha sonra dış pazarlarda satılması planlanır. İthal edilmiş malın ihracı, ülkesine ithal edilen ürünlerin pazarlanması için bir alternatif yol sunar ve ülkenin ihracatını artırmasına yardımcı olabilir. Bununla birlikte, ithal edilmiş malın ihracının uygulanması, vergi yükümlülükleri, maliyetler ve diğer yasal düzenlemeler gibi bazı zorluklarla birlikte gelir.
e. Takas veya bağlı muamele yoluyla yapılacak ihracat nedir; ihracatçı birliğine gerekli evraklarla başvurarak, ihracat yapılan ülkeden ihracat bedeli yerine bir miktar mal, hizmet ya da teknoloji ithal edilmesidir. Takas veya Bağlı Muamele Yoluyla Yapılacak İhracat, ülkesinin dış pazarlardaki bir müşteri veya satıcı ile yapılan ticarette ürünlerinin değiş tokuş edilmesidir. Bu yolla yapılan ihracat süreci, ülkesindeki bir işletme tarafından dış pazarlarda bulunan bir müşteri veya satıcıya bir ürün satılmasını ve aynı müşteri veya satıcı tarafından bir diğer ürünün satın alınmasını içerir. Bu tür bir ihracat süreci, vergi yükümlülüklerinin azaltılması ve maliyetlerin düşürülmesi gibi avantajlar sunar, ancak aynı zamanda ticaretin gerçekleştirilmesi için güvenilir ve uygun bir müşteri veya satıcı bulunması gerektiği gibi bazı zorluklarla birlikte gelir.
f. Ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracat nedir; ilgili ihracata ilişkin Başvuru Formundan bir nüsha doldurmak suretiyle üyesi olunan ihracatçı birliğine başvuru yapılarak malın belli bir süre için bir bedel karşılığında yurt dışına çıkarılarak kiralanmasıdır. Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat, bir ülkenin dış pazarlarda bulunan bir müşteri veya satıcı ile yapılan ticarette ürünlerin ticari kiralama yoluyla satılmasıdır. Bu süreçte, ülkesindeki bir işletme, dış pazarlarda bulunan bir müşteri veya satıcıya bir ürün kiralar ve müşteri veya satıcı tarafından kiralama süresi boyunca kullanılır. Ticari kiralama yoluyla yapılan ihracat, ülkenin ihracatını artırmasına yardımcı olabilir ve aynı zamanda ülkesindeki bir işletmenin ürünlerinin dış pazarlardaki rekabet gücünü artırmasına yardımcı olabilir. Bununla birlikte, ticari kiralama yoluyla yapılan ihracatın uygulanması, vergi yükümlülükleri, maliyetler ve diğer yasal düzenlemeler gibi bazı zorluklarla birlikte gelir.
g. Transit Ticaret; yurt dışından, serbest bölgelerden ya da antrepolardan satın alınan malın ülkemiz üzerinden transit olarak veya doğrudan tekrar ihracatına denir. Transit Ticaret, bir ülkeden diğer bir ülkeye ürünlerin geçici olarak transit (geçiş) yoluyla taşınmasıdır. Transit ticaret, ürünlerin ulaştırılması sırasında bir veya daha fazla geçiş ülkesinden geçmesine ve bu ülkelerde gümrük vergileri veya diğer yükümlülüklerin ödenmemesine olanak tanır. Transit ticaret, ürünlerin hızlı ve verimli bir şekilde nihai hedef ülkeye ulaşmasına yardımcı olabilir ve aynı zamanda maliyetlerin azaltılmasına olanak tanır. Ancak, transit ticaretin uygulanması için gümrük düzenlemeleri ve diğer yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi gerekir ve transit ticaret sürecinin yanlış yapılması, yasal sorunlar ve vergi yükümlülüklerinin artmasına yol açabilir.
h.Bedelsiz İhracat nedir, bir ülkenin dış pazarlara ürünlerini bedelsiz olarak göndermesidir. Bedelsiz ihracat, ülkenin dış pazarlardaki varlığını artırmak ve ürünlerin tanıtımını yapmak amacıyla yapılabilir. Bununla birlikte, bedelsiz ihracat süreci vergi yükümlülükleri, maliyetler ve diğer yasal düzenlemeler gibi bazı zorluklarla birlikte gelir ve dikkatli bir şekilde yapılması gerekir. Bedelsiz ihracat; ihracı yasak mallar hariç yurt dışına taşınacakların yanında götürecekleri ya da adına gönderilecek eşyalar, hediyeler, tanıtım ve reklam eşyaları bu gruba girer.
i. Serbest Bölgelere Yapılan İhracat nedir, bir ülkenin serbest bölge adı verilen özel ekonomik alanlara ürünlerini ihraç etmesidir. Serbest bölgeler, vergi ve diğer yasal yükümlülüklerin az olduğu ve mali olarak avantajlı olan ekonomik alanlardır. Bu nedenle, serbest bölgelere yapılan ihracat, ürünlerin daha hızlı ve verimli bir şekilde pazarlanmasına olanak tanır ve maliyetlerin azaltılmasına yardımcı olabilir. Ancak, serbest bölgelere yapılan ihracat süreci yasal düzenlemeler ve gümrük işlemleri gibi zorluklarla da birlikte gelir ve dikkatli bir şekilde yapılması gerekir.
j. Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Kapsamında Yapılan İhracat, bir ülkenin yurtdışında yapılacak müteahhitlik projelerine yönelik hizmetlerini ve gerekli malzemeleri ihraç etmesidir. Bu hizmetler, inşaat, mühendislik, tasarım ve benzeri alanlarda sunulabilir ve yurtdışındaki müteahhitler tarafından kullanılabilir. Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında yapılan ihracat, ülkenin dış pazarlardaki varlığını artırmasına ve maliyetlerin azaltılmasına yardımcı olabilir. Ancak, bu süreçte yasal düzenlemeler, vergi yükümlülükleri ve diğer zorluklarla da birlikte gelir ve dikkatli bir şekilde yapılması gerekir.
İhracatın Yapılacağı Ülkeye Göre İhracat Çeşitleri
a. Avrupa Birliği ülkelerine yapılacak ihracat; Gümrük Birliği anlaşması gereği A.TR dolaşım belgesiyle anlaşmaya tabi ülkelere yapılan ihracatlarda sanayi ürünleri ve işlenmiş tarım ürünlerinin ilgili vergi ve fonlardan muaf tutularak serbest dolaşıma tabi olmasıdır. Eğer mal A.TR düzenlenmeden gönderilirse ihracatçı ve ithalatçı birtakım vergilerle karşılaşacaktır.
b. Serbest Ticaret Anlaşması (STA) yapılan ülkelere ihracat; bu ülkelere yapılacak ihracat için düzenlenmesi gereken dolaşım belgesi de EUR.1’dir. A.TR belgesindeki avantajlar EUR.1’de de geçerlidir.
c. Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GSP) kapsamında Türkiye’ye taviz tanıyan ülkelere ihracat; bazı gelişmiş ülkelerin uluslararası ticarette gelişmekte olan ülkeler lehine tek taraflı olarak tanıdıkları imtiyazdır. Fakat bu imtiyaz tüm ürünleri kapsamaz. İhracatçının kendi ürünü için GSP listesinde olup olmadığını kontrol etmesi gerekir.
İhracata Konu Ürüne Göre İhracat Çeşitleri
a. İhracatta Zorunlu Uygulamada Bulunan Standartlar Listesinde Yer Alan Ürünlerin İhracatı, belirli ürünlerin ihracatı sırasında zorunlu olarak uygulanması gereken standartların belirlendiği bir liste bulunur. Bu ürünler, güvenlik, kalite, çevre ve insan sağlığı gibi önemli kriterlere göre seçilir ve bu standartların uygulanması zorunludur. Ürünler, ihracat öncesinde bu standartları karşılamak için test edilir ve gerektiğinde modifiye edilir. İhracatta zorunlu uygulamada bulunan standartlar listesinde yer alan ürünlerin ihracatı, ürünlerin hedef pazarlarda güvenli ve kaliteli bir şekilde sunulmasını sağlar ve alıcıların beklentilerine uygunluk garantisi verir.
b. Bitki ve Bitkisel Ürünlerin İhracatı, bitki veya bitkisel ürünlerin ülkesinden başka bir ülkeye satılmasıdır. Bitki ve bitkisel ürünler, çeşitli amaçlar için kullanılabilir ve ihracat, ülkenin ekonomisine katkı sağlar. Bitki ve bitkisel ürünlerin ihracatı, belirli kalite, güvenlik ve çevre standartlarına uygun olarak yapılması gerekir. İhracatta, bitki ve bitkisel ürünlerin belirli sertifikalarının bulunması, ürünlerin güvenli ve kaliteli olduğunun garantisi olarak kabul edilir. Bitki ve bitkisel ürünlerin ihracatı, belirli ülkelere ve pazarlara yönelik olabilir ve ihracatın yapılabileceği ülkeler ve pazarlar, ürünün türüne, kalitesine ve belirli standartlara uygunluğuna göre değişebilir.
c. Canlı Hayvan ve Hayvansal Ürünlerin İhracatı, canlı hayvan veya hayvansal ürünlerin ülkesinden başka bir ülkeye satılmasıdır. Hayvansal ürünler, et, süt, yumurta, tüy, deri, kemik gibi çeşitli amaçlar için kullanılabilir ve ihracat, ülkenin ekonomisine katkı sağlar. Canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin ihracatı, belirli kalite, güvenlik, hijyen ve çevre standartlarına uygun olarak yapılması gerekir. İhracatta, canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin belirli sertifikalarının bulunması, ürünlerin güvenli ve kaliteli olduğunun garantisi olarak kabul edilir. Canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin ihracatı, belirli ülkelere ve pazarlara yönelik olabilir ve ihracatın yapılabileceği ülkeler ve pazarlar, ürünün türüne, kalitesine ve belirli standartlara uygunluğuna göre değişebilir.
d. Analiz Gerektiren Ürünlerin İhracatı, belirli özelliklere ve kalite standartlarına uygun olması gerektiği için analiz gerektiren ürünlerin ihracatıdır. Bu ürünler genellikle ilaçlar, gıda maddeleri, kimyasallar, kozmetik ürünleri, güvenliği kritik elektronik ürünler gibi kategorileri kapsar. Analiz gerektiren ürünlerin ihracatı, belirli kalite, hijyen, çevre ve güvenlik standartlarına uygun olarak yapılması gerekir. İhracatı yapılan ürünlerin belirli test ve analiz raporlarının bulunması, ürünlerin kaliteli ve güvenli olduğunun garantisi olarak kabul edilir. Analiz gerektiren ürünlerin ihracatı, belirli ülkelere ve pazarlara yönelik olabilir ve ihracatın yapılabileceği ülkeler ve pazarlar, ürünün türüne, kalitesine ve belirli standartlara uygunluğuna göre değişebilir.
e. Kotaya tabi ürünlerin ihracatı, belirli ürünlerin ülkeden ülkeye veya yıldan yıla sınırlandırılmış miktarda ihracatına denir. Bu sınırlamalar, ürünlerin çevre ve doğal kaynakları koruma, ekonomik nedenler veya ülke içi tüketim dengelerini koru gibi nedenlerle yapılabilir. Kotaya tabi ürünlerin ihracatı, belirli yıllık kotalar veya miktarlar dahilinde yapılması gerekir. Kota aşımı durumunda, ek vergiler, cezalar veya yasa dışı ihracat kabul edilebilir. Kotaya tabi ürünlerin ihracatı, belirli ülkeler ve pazarlar için geçerlidir ve kota tabi ürünler listesi her ülkede farklılık gösterebilir. Kota tabi ürünlerin ihracatı, belirli ihracat prosedürleri ve yasal zorunluluklar gerekmektedir.
f. Ön İzne Bağlı Ürünlerin İhracatı, belirli ürünlerin ülkeden ülkeye ihracatından önce ön izin alınması gerektiğine denir. Bu ürünler, güvenlik, güvenliği tehdit etme, insan sağlığı veya çevre nedenleri gibi nedenlerle kısıtlanabilir. Ön izne bağlı ürünler, silah, uyuşturucu, çevre zararlı maddeler, tehlikeli maddeler veya hükümet tarafından sınırlandırılmış maddeler olabilir. Ön izne bağlı ürünlerin ihracatı, ön izin alma prosedürlerinin tamamlanması ve belirli yasal zorunlulukların yerine getirilmesi gerektiği anlamına gelir. İhracat yapılacak ülkenin güncel yasal düzenlemelerini, ön izne bağlı ürünler listesini ve ön izin alma prosedürlerini detaylı olarak araştırmanız önerilir.
Görüldüğü üzere ihracat, çeşitleri itibariyle birçok alt başlıklara ayrılmaktadır. İhraç etmek istediğiniz ürününüzün hangi kategoriye girdiği ve o kategorideki ihracat prosedürleri hakkında detaylı bilgiye sahip olmak ve operasyon sürecini en doğru şekilde yönetebilmek bir uzmanlık gerektirmektedir. Bu uzmanlığı da BM Dış Ticaret Danışmanlık ve Proje Geliştirme olarak sahip olduğumuz profesyonel İhracat Danışmanı kadromuz ve sektör tecrübemizle sizlere en doğru şekilde aktarıyoruz. Özerk İhracat Departmanı hizmetimiz ile ihracatınıza yönelik tüm satış ve saha operasyon sürecini yönetmekteyiz. İhracata ve çeşitlerine yönelik masa başı istihbarat gücümüzü sahada birebir temaslarla güçlendirerek size sürdürülebilir ihracat çözümleri sunmaktayız. Sizler de ihracata başlamak veya ihracatınızı arttırmak istiyorsanız bizlere iletişim adreslerimizden ulaşabilirsiniz.
