NİTELİKLİ İHRACAT NEDİR?
“Nitelikli ihracat”, genellikle ihracat işleminin belli başlı yüksek standartlara veya kriterlere uygun olarak gerçekleştirilmesi anlamına gelir. Bu terim, çeşitli bağlamlarda farklı şekillerde tanımlanabilir, ancak genel olarak şu özellikleri içerebilir:
- Yüksek Katma Değer: İhracat edilen ürünlerin veya hizmetlerin yüksek katma değere sahip olması, yani üretim sürecinde büyük miktarda bilgi birikimi, teknoloji veya beceri kullanılması.
- Teknoloji ve İnovasyon: Ürünlerin veya süreçlerin son teknolojiye dayalı veya yenilikçi özellikler taşıması.
- Sürdürülebilirlik ve Çevre Dostu Üretim: İhracatın çevre üzerinde düşük etki yaratacak şekilde, sürdürülebilir kaynaklardan üretilmiş olması veya çevre dostu teknolojiler kullanılması.
- Stratejik Sektörler: Ekonomik açıdan stratejik olarak değerlendirilen sektörlerde yapılan ihracatlar. Örneğin, savunma sanayi, yüksek teknoloji ürünleri veya biyoteknoloji gibi alanlar.
- Pazar Çeşitliliği: İhracatın, global pazarlara yayılması ve farklı ülkelere ulaşması. Daha geniş bir coğrafi yayılım ve çeşitlilik, ihracatın niteliğini artırabilir.
- Uluslararası Standartlara Uygunluk: İhracatın uluslararası kabul görmüş kalite standartlarına ve düzenlemelere uygun olarak gerçekleştirilmesi.
Bunlar, bir ihracat işleminin “nitelikli” olarak kabul edilmesi için gereken özelliklerden bazılarıdır ve bu kriterler, farklı ülkelerde ve sektörlerde değişiklik gösterebilir.
Bunu farklı şekillerde yorumlamak mümkün. İhracatta nitelik dendiğinde, ürünü istediğimiz şartlarda satmayı düşünebiliriz. Yani müşteri, mal mukabili istiyorken biz peşin olarak satabiliyorsak nitelikli ihracat yaptığımızı söyleyebiliriz.
Bunun dışında daha sık kullanılan anlamı şu şekilde: Katma değerli olarak satmak. Yani bir ürünü, rakip firmalar 7 USD’ye satarken biz 7,3 USD’ye satabiliyorsak nitelikli ihracat yapabildiğimizi söylemek mümkün.
Nitelik/Nicelik Zamanlaması
İhracat hedeflendiğinde ve ilk ihracat yapıldığında firmalarımızın ilk amacı bu ihracatı artırmak olur. Bu tabi ki doğru bir adım. Belirli bir hacme ve pazar payına gelene kadar ihracattaki ilk amaç miktarı yani niceliği artırmak olmalıdır. Buna kesinlikle karşı değiliz fakat bir süre sonra eğer nitelikli ihracata geçilmezse ihracatı artırmak çok mümkün olmuyor. İhracatı artırmak adına fiyat, teslim şekli, kalite gibi kavramlarda tavizler veriliyor. Bunu birçok sektörde yaşadık ve maalesef hâlâ yaşıyoruz.
Örnek olarak Denizli’deki tekstil sektörünü verebiliriz. Havlu/bornoz üreten bir firma iseniz ve ihracat yapıyorsanız nicelikten niteliğe geçiş yapamazsanız, bir süre sonra fiyat rekabetine girmeniz kaçınılmazdır. Fiyat rekabetinin de sonu yoktur. Siz nicelik kısmında kalırsanız müşteriyi kaçırmamak adına fiyat kırmak durumunda kalırsınız. Belirli bir dereceye kadar fiyat rekabetini sürdürebilirsiniz fakat bir süre sonra fiyat tutturmakta zorlanır ve müşterinizi başka bir firmaya kaptırırsınız.
Nitelik ama nasıl?
Havluda nitelik nasıl olabilir? Havlu için diğer firmaların yapmadığı ürünleri yaparak nitelikli ihracat yapılabilir. Bunun için kullandığınız ipliği değiştirebilir veya farklı bir tasarım ve desen ile piyasada rekabet edebilirsiniz. Herkes pamuktan havlu üretirken siz bambudan havlu üreten ilk firma olursanız katma değer üretmiş olursunuz.
Nitelikli ihracat için mutlaka üretici firma olmak durumunda değilsiniz. Tacir-ihracatçı bir firma olarak da nitelikli ihracat yapabilirsiniz. Havlu için bir koleksiyon tasarlayarak üretim yaptırabilir ve kendinizi farklı bir şekilde konumlandırabilirsiniz.
Tekstil dışında farklı sektörlerde de bu örnek verilebilir. Örneğin kuru kayısı sektöründe birçok firma 5 kg ve üzeri ambalajlarda ihracat yapmayı tercih eder. Yurt dışındaki firmalar ise kendi paketleme tesislerinde bu ürünleri kendi küçük ambalajlarında, kendi markaları ile paketleyerek satışa sunarlar.
Satış yapacağınız firmanın paketleme tesisi olmayabilir. Siz eğer 5 kg ambalaj yerine 1 kg veya 250 gr ambalajlarda ürün temin edebiliyorsanız ve bunun maliyeti, müşterinizin maliyetinden daha uygun ise müşteriniz için katma değer üretmiş olursunuz. Sadece bu yüzden bile tedarikçi değiştiren firmalara rastlamak mümkündür.
Nitelikli ihracat yapamamanızın bir diğer sebebi de doğru pazarı hedeflememek olabilir. Burada devreye doğru yapılmış pazar araştırması girer. Bu konuda profesyonel bir ihracat danışmanlığı alıp hem hedef pazarınızı doğru bir şekilde seçip hem de nitelikli ihracatı ve sürekliliği yakalayabilirsiniz.
Sonuç olarak; aynı ürünü daha ucuza satmak yerine ürünün müşteriniz için değerini artırarak nitelikli ihracata yönelmek. Kısa vadede tüm şirketlere zor gelse de uzun vadede firma için son derece yararlı bir strateji. İhracatın süreklilik ve markalaşma açısından da son derece önemli bir bakış açısı.
