İHRACATTA GÜMRÜKLEME SÜREÇLERİ

Değerli okuyucular bu yazımızda elimize alacağımız konu ihracatta gümrükleme süreçleri.

İhracatta gümrükleme süreçleri dışarıdan bakıldığında zor ve karmaşık hatta korkutan bir süreç olarak görülmektedir. Tabii ki çok kolay bir süreç olduğu da söylenemez lakin ihracata yeni başlamış firmalar için iyi bir gümrükleme şirketi ile çalışmak en iyi çözümlerden biridir. Günümüzde de hali hazırda ihracat yapmakta olan şirketlerin çoğu da bir gümrük şirketi veyahut gümrük müşaviri ile çalışmaktadır.

Bu konuyu daha kolay anlaşılır bir hale getirebilme ve sizler için kolaylaştırmak adına gümrükleme süreçlerine bu yazımızda değineceğiz;

Şema üzerinde gördüğünüz gibi gümrükleme süreçleri belgelere bağlı olan, belgeleri eksiksiz hazırlamanız sonucunda sorun yaşamayacağını bir süreçtir. Şimdi bu süreçlerde nelerin gerekli olduğunu ve nasıl ilerlediğini biraz daha açıklayalım; 

1.FATURA

Fatura kesilmesi üretici firmalar tarafından gerçekleşen, malın değerini ve malın bilgisini içeren, üretici firmanın kaşe ve imzasını bulunduran bir belgedir. Fatura kesilirken ihracat faturası olarak kesilmelidir. Eğer ihracatı üretici firma direkt olarak kendi yapacaksa. Bir diğer seçenek olan ihraç kayıtlı da kesilebilir. Faturaların üzerinde malın cinsi, fiyatı gibi önemli bilgilerin yanında malın nerede yapıldığında, net ve brüt ağırlıklarına ve teslim adresine yer verilmelidir.

Örneğin İngiltere ile imzalanan serbest ticaret anlaşmasına göre faturaların hepsinde malın orijin ülkesi yazılmalıdır. (Bazı ülkelerde menşe belgesi gerekli olabiliyor) Made in Turkey yazısı görülmeli.

Fatura üzerindeki bazı bilgiler değişkenlik gösterebilir bu ihracat yapacağınız ülke ile ülkenizin ticaret anlaşmalarından ortaya çıkan hususlardır. Yine en iyi yol tabii ki gümrük müşaviri genelde ne yazılması gerektiğini ülke değişkenliğini göz önünde bulundurarak sizlere yardımcı olacaktır.

2.BEYANNEME AÇILMASI

Üretici firmanın fatura kesme işleminden sonra Gümrük müşavirleri malın beyannamesini açmaktadır. Peki bu beyanname dediğimiz belge nedir?

Yazılı gümrük beyanı, “gümrük beyannamesi” düzenlenerek yapılır. Gümrük beyannamesinin şekli, hangi bilgileri içereceği ve nasıl doldurulacağı gümrük mevzuatı ile belirlenir. Gümrük beyannamesi özet olarak, gönderici-alıcı firma bilgileri, kıymet, tarife, menşe, taşıma bilgileri, varsa ödenecek vergiler, eşyaya eşlik etmesi gereken belgeler gibi bilgileri içerecektir.

Beyanname çeşitli sistemler kullanılarak açılmaktadır ve değerli evraktır. Bu çeşitli sistemleri sizler de kullanabilirsiniz ama tabii ki benim sizlere tavsiyem her zamanki gibi gümrük müşaviri. Sisteme kaydedilip gümrük beyanname tescili sonrası belgenin üstünde değişiklik yapmak oldukça zordur. Değişikliğe açık bir belge değildir.

3.BELGELER

Yeterince belge hazırladığımızı ve bu belgelerin ne olduğunu merak ediyor olabilirsiniz. Belgeler gümrükleme süreçlerinde çok önemli olduğu için biraz belgelere boğulmak zorundayız.

Bu belgeler yine üretici firma tarafından hazırlanan ve alıcı firmanın ya da şahsın ülkesindeki gümrükte ülkesine sokabilmek yani ithal işlemlerini gerçekleştirebilmek için önemli belgelerdir. Hazırlandıktan sonra da alıcıya kargo ile orijinal belgeleri (ıslak imza ve kaşe bulunmalıdır) gönderilmelidir.

Bu belgeler;

• Çeki listesi,
• İngilizce Fatura,
• Türkçe Fatura’dır.

Çeki Listesi; İngilizcesi packing list olarak bilinen ve bu listede ürünlerin detaylı olarak modellerinin, kolilerin içinde hangi malzemeden kaç tane olduğunun, net ve brüt ağırlıkların, toplam ve birim adetinin yazıldığı detaylı bir listedir.

Örneğin; 60 kolilik bir ihracatta bulundunuz bu da yaklaşık 4000 adet ürün etti. Bu kolilerin 4000 adet ürün için hangi kolinin içinde ne bulunduğundan tutun da onların kiloları ve koli ölçülerine kadar her şey yazmalı.

Bu belgedeki amaç gümrük müşaviri packing liste baktığı anda kolilerin içinde ne olduğunu bilebilmesi içindir.

İngilizce Fatura; Türkçe Faturada bulunan tüm bilgilerin İngilizceye çevrilmiş şeklidir. Türkçe faturanın fatura numarasını taşımalıdır. İngilizcesi Commercial invoice olarak geçmektedir.

Türkçe Fatura; Üretici firma tarafından kesilen ve ilk maddede sizlere açıkladığım gibi düzenlenmesi gereken belgedir.

Üç belgenin altında üretici firma tarafından kaşe ve ıslak imza bulunmalıdır.

4.Ürünün Yüklenmesi;

Tüm belgelerimiz hazırlandıktan ve beyannamemiz açılıp ürünlerimiz paketlendikten sonra artık taşıma kısmına geçiyoruz. Hazırlanmış ürünler parsiyel ya da konteyner yüklemesi gerçekleştikten sonra üretici firma tarafından irsaliye faturası kesilir. İrsaliye faturası sevk durumunda ihtiyaç olan mali bir faturadır. Üretici tarafından kesilir ve taşıyıcıya verilir. Ürün artık yola çıkmaya hazır demektir.

5.Gümrükten Geçişi ve Gümrük Kontrolleri;

Gümrük kontrolleri ve geçişi için ülkemizde 4 tane kategori bulunmaktadır.

• Kırmızı Hat Kontrolü;
• Sarı Hat Kontrolü;
• Mavi Hat Kontrolü;
• Yeşil Hat Kontrolü;

Mavi ve Yeşil Hat kontrol sağlanmayan onaylanmış kişi statüsünde olan kişiler için bulunan bir hattır.

Kırmızı Hat; Fiziki kontrol Sarı Hat; Belge kontrolüdür. Bu kontroller sağlanıp sistemde onaylandıktan sonra ürün gümrükten geçip alıcıya doğru yola çıkar.

Ayrıca ihracatçı firmaya konşimento iletilerek çıkış beyannamesinin kapatılması için ihracatçı tarafından onay alınmaktadır. Konşimento onaylandıktan sonra çıkış beyannamesi kapatılır ve ihracatçı firmaya bir nüshası iletilir.

6.ALICI ÜLKESİNE ULAŞMASI VE GÜMRÜKLEME

Gümrükleme prosedürleri her ülkede farklılık göstermektedir. Ürünümüz alıcı ülkesine ulaştığında ülkenin gümrük prosedürlerine göre sürece tabi tutulur. Üretici firma tarafından gönderilen çeki listesi, İngilizce fatura ve Türkçe fatura incelenir ve tüm kontroller sağlandıktan sonra gümrük beyannamesi kapanır ve ülke içerisine geçişine izin verilir.

7.ÜRÜN TESLİMİ

En son aşama olan alıcıya teslim ile ihracat sürecini ve gümrükleme süreçlerini de bitirmiş oluruz. Geriye müşterimize memnuniyet anketleri yaparak memnuniyet düzeyini ölçmek kalmaktadır.

Gümrükleme süreçlerini özet şeklinde anlatmak gerekirse bu yazı ile özetleyebiliriz. Tabii ki karşınıza farklı belgeler veya izinler çıkabilir çünkü bu tamamen ticareti gerçekleştireceğiniz ülke ile alakalı bir durumdur. Değişmeyen Faturalar çeki listesi, İngilizce fatura ve Türkçe faturadır.

Umarım bu yazımız süreci anlamanız açısından yardımcı olmuş ve süreci aydınlatmıştır.

Lakin tüm aşamalarda mutlaka başvurmanız gereken sorumlu ve bilgin kişiler gümrük müşavirleridir.